Net als mensen komen honden in de puberteit of adolescentiefase. In deze periode lijkt het erop alsof uw pup alles vergeten is wat u hem ooit geleerd heeft. Afhankelijk van het ras speelt de puberteit zich af in de leeftijd tussen de 6e en 18e maand. In deze periode zult u duidelijke gedragsveranderingen zien, het gevolg van hormonale veranderingen in het lichaam.
Reuen (mannetjes) maken het hormoon testosteron aan, hierdoor worden ze geslachtsrijp en gaan ze mannelijker gedrag vertonen. Ze gaan hun poot optillen en beginnen met het uitzetten van geur vlaggen. Dit betekent dat ze overal kleine plasjes doen om hun territorium af te bakenen. Sommige honden krabben over de grond nadat zij zich hebben ontlast. Deze honden maken van een klein plasje een hele belangrijke gebeurtenis: kijk eens wie ik ben! Ook kunnen reuen zich ten opzichte van andere reuen minder tolerant gaan gedragen, en hun krachten willen meten. De hond kan ook beginnen met het verdedigen van zijn territorium, hetgeen kan leiden tot blaffen bij de voordeur of zelfs bezoek niet meer binnen willen laten.
Teven (vrouwtjes) worden in deze periode voor het eerst loops. Sommige al met zes maanden, andere pas rond een jaar. Na de loopsheid kunnen teven heel ander gedrag laten zien. Soms worden ze feller naar andere honden of gaan hun territorium verdedigen.
Blijf een consequente leider
In deze fase van zijn leven is de hond meer dan ooit bezig met zijn ‘grenzen te verkennen’. Hij gaat zeker uitproberen of u echt op uw strepen staat als roedelleider. Maar het is ook mogelijk dat uw hond juist nu bepaalde ervaringen opdoet die (hevige) angstreacties bij hem veroorzaken. Om een en ander in goede banen te leiden is het belangrijk om consequent te blijven. Ongewenst gedrag (zoals voor het eerst proberen te knokken met een andere hond) wordt niet toegestaan. ‘Ja is ja’ en ‘Nee is nee’. Maar soms is het verstandig het uitprobeergedrag van uw puber te negeren en de hond met wat lekkers te verleiden tot het tonen van ander gedrag. Toen u hem kreeg heeft u regels opgesteld waar ieder gezinslid zich aan houdt. Wijs elkaar daar nu ook op. Want wanneer één gezinslid het niet zo nauw neemt met de omgangsregels, zal de hond bij die persoon zijn gram halen en juist bij dat gezinslid slecht luisteren. Als roedelleider bepaalt u waar de hond zijn behoefte doet. Een hond die aangelijnd is, hoeft niet overal zijn vlag uit te zetten, u bepaalt waar dat mag. Zo voorkomt u tevens dat hij zichzelf heel belangrijk gaat maken in de buurt! Loop uw eigen route en verander deze ook eens, laat u niet leiden door de hond.
Gewenst gedrag belonen, ongewenst gedrag negeren.
Oefen iedere dag een aantal momenten met uw hond de lesonderdelen. Gewenst gedrag belonen geeft vaak meer resultaat dan ongewenst gedrag bestraffen. Probeer daarom zo veel mogelijk goed gedrag op te merken en beloon dat, ook al valt dat soms niet mee bij pubers! Eén troost: ook deze periode gaat voorbij. Maar wanneer u wilt dat uw puber als volwassen hond straks een prettige kameraad is, dan dient u de punten zoals hierboven besproken consequent te hanteren.
Je kunt het gewoon voorspellen… Je hond gedroeg zich tot voor kort als een engeltje en ineens gedraagt hij zich alsof hij van de basiscommando’s zelfs nog nooit gehoord heeft. Wat is er gebeurd? Waarom neemt mijn hond me in de maling?
Dat doet hij niet. Hij zit in die meest gevreesde fase… de puberteit.
Bij een intacte reu piekt de testosteronproductie in deze periode. Deze kan wel driemaal de concentratie bereiken als die van een volwassen reu en sommige honden hebben het hier echt heel moeilijk mee. Maar de puberteit draait niet alleen om testosteron, noch om sexhormonen. Als dat zo was, zou een gecastreerde hond ervoor gespaard blijven. En dat is niet zo. Alle sociale dieren gaan door de puberteit heen. Dit wordt ook vereist door de natuur.
Sociale zoogdieren komen over het algemeen hulpeloos en totaal afhankelijk ter wereld. Als ze volwassen zijn, wordt echter van ze verlangd dat ze volledig onafhankelijk zijn en de volgende generatie kunnen grootbrengen. Tussen die twee momenten moet er dus veel gegroeid, ontwikkeld en geleerd worden. De puberteit is de fase waarin de natuur vereist dat ze leren zelf beslissingen te nemen op basis van hun eigen inzichten. “Omdat ik het zeg” is niet goed genoeg meer. Ze worden er biologisch toe gedreven om zich van hun ouders los te maken en dingen op hun eigen manier te doen. Het is geen rebellie. Het is de natuur.
Nu kun je wel zeggen “Maar honden worden niet onafhankelijk. Ik wil niet dat mijn hond zelf beslissingen neemt!” Onzin – natuurlijk wil je dat wel. Denk er eens aan hoe het was toen je pupje 8 weken oud was. Denk eraan hoeveel tijd je kwijt was, terwijl je ieder aspect van zijn leventje regelde. Vergelijk dit eens met een oudere hond die het allemaal al eens gezien en gedaan heeft. Die hond verdient misschien geen salaris, maar hij kent zijn wereldje binnenste buiten en is veel betrouwbaarder, voorspelbaarder en volwassen. Nou, om dat punt te bereiken moet je door de puberteit heen :-).
Hoe je ermee omgaat? Zorg ervoor dat ze alle kans krijgen om de juiste keuze te maken en zorg ervoor dat die juiste keuze heel, heel erg belonend is. Werk flink aan het leggen van dit fundament, namelijk dat de basisoefeningen “het allerbeste zijn dat je als hond kan overkomen”.
Naast deze biologische noodzaak, ondergaan de hersenen van de puppy een ongelooflijke fysieke verandering. Zenuwvezel voor zenuwvezel ontwikkelen deze zich tot een doelgerichte denkmachine. In de tijd ertussenin is het brein echter bepaald geen efficiënte denkmachine – en al helemaal niet tijdens de puberteit.
Daarom kunnen pubers het ene moment nadenken en het volgende moment… niet. Sterker nog, de prikkels die door de (bewust denkende) hersenschors zouden moeten gaan, worden direct omgeleid via het limbisch systeem, dat primaire reacties en emoties bestuurt. Hierdoor krijg je totaal overtrokken reacties. Dit zie je ook bij mensenpubers:
“Zet jij de vuilnis even buiten?”
“Je haat me! Dat zou je me nooit vragen als je me ook maar een beetje begreep! Je luistert nooit naar me! Ik haat je en ik wil je nooit meer zien!”
Als je later vraagt waarom de puber zo reageerde, zegt hij “Ik weet het niet”. En hij weet het ook echt niet. Hij had op dat moment geen controle over die emoties, maar een kleine kortsluiting in de hersenen.
De puberteit begint bij honden rond 6-7 maanden. Officieel duurt hij tot de hond volwassen is, ergens tussen 3 en 4 jaar. Maar de absoluut ergste fase – de periode waarin hun hersentjes wel heel weinig aankunnen – is meestal na de eerste 2 tot 3 maanden wel voorbij.
Alles op een rijtje:
7-10 maanden, vroege puberteit. Dit is de moeilijkste periode van de puberteit. Mini-hersentjes. Als niet gecastreerd, hoge concentraties hormonen. De wittebroodsweken van de puppytijd zijn voorbij! Dit is vaak ook de tijd wanneer problemen met het temperament boven komen drijven. Sommige honden worden erg reactief in deze periode en binnen een roedel kunnen onderlinge problemen ontstaan.
11 maanden-3 jaar, puberteit. Veel veranderingen tijdens deze lange periode. De hond vormt zich van een emotioneel, onderontwikkeld, 12-jarig jochie via een slungelige puber tot een jong volwassene. De ‘mini-hersen’-momenten worden langzaam minder. Maar met de fysieke volwassenheid komt ook de sociale volwassenheid en soms zijn er ‘problemen’ die vaak samenhangen met groeispurten. Agressie komt vaak vroeg in deze fase voor het eerst bovendrijven, grofweg tussen 12-18 maanden.
3 jaar en ouder, volwassenheid. De hormoonconcentraties trekken bij. De hond groeit niet meer. Honden zijn ergens tussen 3 en 4 jaar fysiek volwassen. Sommigen worden mentaal nooit volwassen
artikel van Wouo ( wouo.infoyo.nl )
